Niacine - Nicotinezuur

Niacine (= nicotinezuur) is een belangrijke vitamine B die de HDL of 'goede' cholesterol kan helpen verhogen. De inname van niacine alleen of met cholesterol medicatie wordt best met de arts besproken.

Niacine, een vitamine B, werd lange tijd gebruikt om de 'high-density lipoprotein' (HDL), de 'goede' cholesterol te verhogen. HDL cholesterol helpt de 'low-density lipoprotein' (LDL), of 'slechte' cholesterol in de bloedstroom op te ruimen. Hoewel niacine gemakkelijk te verkrijgen is en bovendien effectief werkt, werd er weinig aandacht aan geschonken vergeleken met andere cholesterolmedicamenten.

Heel wat aandacht betreffende cholesterol spitste zich toe op het verlagen van de 'low-density lipoprotein' (LDL), of 'slechte' cholesterol. Dat is nog steeds een belangrijk doel. Maar het verhogen van het HDL niveau kan even belangrijk zijn als het verlagen van de LDL cholesterol. Het innemen van niacine, alleen of in combinatie met andere cholesterol-verlagende medicatie, kan helpen bij het controleren van het totale cholesterol niveau.

Wat is niacine of nicotinezuur?

Niacine, nicotinezuur of Vitamine B3 wordt door het lichaam gebruikt om koolhydraten om te zetten in energie. Niacine helpt eveneens het zenuwsysteem, het spijsverteringssysteem, de huid, de haren en de ogen gezond houden. Daarom vormt niacine dikwijls een onderdeel van de dagelijkse multivitaminekuur, hoewel de meeste mensen genoeg niacine krijgen via hun eten.

Niacine kan op verschillende manieren gelabeld worden. Als deel van een multivitaminepreparaat of een voedingssupplement wordt het meestal niacine genoemd. Wanneer het gebruikt wordt als een behandeling om de HDL cholesterol te verhogen of om een niacine tekort te verbeteren, wordt het in hogere dosissen verkocht die door de arts worden voorgeschreven

Niacine wordt in verschillende voedselsoorten gevonden: zuivelproducten, magere vleessoorten, gevogelte, vis, noten, eieren, verrijkte broodsoorten en ontbijtgranen.

Niacine is eveneens beschikbaar in een verscheidenheid van vormen, in zowel voorgeschreven medicatie als 'over-de-toonbank' supplementen. Het is echter best geen niacine te gebruiken, zelfs niet de 'over-de-toonbank' vorm, zonder dat men dit eerst besproken heeft met de arts, omdat niacine nevenwerkingen kan veroorzaken wanneer het in hoge doses genomen wordt.

Welke impact heeft niacine op cholesterol?

Niacine kan HDL, de 'goede' cholesterol, doen stijgen met 15 tot 35%. Dit maakt niacine het meest efficiënte beschikbare medicament voor het doen stijgen van de HDL cholesterol. Hoewel het effect van niacine op HDL het meest belangrijke is, is het waard om noteren dat niacine eveneens de LDL en triglyceriden niveaus verlaagt. Hoge LDL- en triglyceridenniveaus zijn een belangrijke risicofactor voor hartziekten.

Waarom is het belangrijk een hoog HDL cholesterol niveau te hebben?

HDL of 'goede' cholesterol neemt een teveel aan slecht cholesterol in het bloed mee en brengt het naar de lever voor verwijdering. Hoe hoger de HDL cholesterol, hoe lager de slechte cholesterol in het bloed.

Cholesterolniveaus worden in milligram per deciliter (mg/dL) gemeten of in millimols per liter (mmol/L):

• Bij mannen verhogen HDL niveaus onder 40 mg/dL of 1 mmol/L het risico op hartziekten.
• Bij vrouwen verhogen HDL niveaus onder 50 mg/dL of 1.3 mmol/L het risico op hartziekten.
• Een HDL niveau boven 60 mg/dL of 1.6 mmol/L wordt als ideal beschouwd bij zowel mannen als vrouwen.

Het hebben van een laag HDL niveau op zich wordt beschouwd als een risico voor de ontwikkeling van hartziekten. Dit betekent dat zelfs als de LDL en andere risisocfactoren normaal zijn, een laag HDL niveau altijd het risico op hartziekten verhoogt.

Wat gezegd over de nevenwerkingen van niacine, zoals rood worden?

Niacine wordt in verschillende vormen afgeleverd, van vlug werkende vormen tot lang werkende. Sommige vormen van niacine, vooral in hoge dosissen boven 1,000 milligram of meer, veroorzaken een tijdelijk rood worden van de huid. Het rood worden kleurt de huid niet alleen maar doet hem ook warm aanvoelen. Hoewel vervelend is dit rood worden niet gevaarlijk. Dit wordt best met de arts besproken, die kan aanbevelen om aspirine te slikken net voor de inname van niacine . Aspirine kan het rood worden tegengaan. Ook het vermijden van warme dranken en alcohol kan het rood worden verminderen. Er zijn op voorschrift versies van niacine op de markt met verminderde rood wordings effecten.

Andere mogelijke nevenwerkingen: ongestelde maag, hoofdpijn, duizeligheid, leverbeschadiging en verhoogde bloedsuikers

De arts kan wel de juiste dosis en vorm van niacine vinden die de neveneffecten minimaliseert. Ook de inname van niacine met voedsel helpt de nevenwerkingen voorkomen. Het innemen van niacine, zelfs van de 'over de toonbank' vorm, gebeurt dus best na beraad bij de arts. Niacine kan nevenwerkingen veroorzaken bij hoge dosissen.

Wie neemt best niacine?

Hangt ervan af, van niacine werd aangetoond dat het de HDL verhoogt bij overigens gezonde mensen die normale LDL niveaus hebben, de arts kan dus aanraden om niacine te gebruiken, zelfs indien de LDL relatief normaal is en de persoon in goede gezondheid.

Nochtans start met best niet op eigen houtje met het gebruik van niacine om de HDL te verhogen, zonder daarbij de arts te raadplegen. Niacine moet gewoonlijk aan hoge dosissen gegeven worden om de HDL cholesterol te verhogen en het gebruik van hoge dosissen niacine moet nauwkeurig opgevolgd worden door een arts, om er zeker van te zijn dat er geen schadelijke nevenwerkingen optreden.

Veranderingen in levensstijl kunnen helpen om de HDL te verhogen:

• Het stoppen met roken.
• Het eten van gezonde voeding.
• Het starten van een oefenprogramma, met het fiat van de arts.

Indien men deze stappen heeft uitgeprobeerd en de HDL nog steeds te laag is, kan de arts de inname van niacine aanbevelen.

Niacine wordt gewoonlijk samen met statines of andere r medicatie voorgeschreven aan mensen die te hoge LDL en te lage HDL niveaus hebben. Best wordt deze gelijktijdige inname door de arts gecontroleerd om gevaarlijke medicatie interacties te voorkomen. In het algemeen nochtans blijkt niacine zelfs betere resultaten te geven als het gebruikt wordt in combinative met statines, medicamenten die gebruikt worden om de LDL cholesterol te verlagen. Bovendien kan niacine in combinatie met sommige statines het HDL niveau met meer dan 50% verhogen alsook de LDL niveaus verlagen dan wanneer alleen statines worden gebruikt.

Zijn de 'over-de-toonbank' niacine supplementen even goed als de voorgeschreven niacine als het erop aan komt de HDL cholesterol te verhogen?

Mogelijk. 'Over-de-toonbank' supplementen (OTC) zijn niet gereglementeerd zoals voorgeschreven medicatie. De ingrediënten, formules en effecten van de 'over-de-toonbank' niacine kunnen zeer verschillen. Het is dus best met de arts het gebruik van niacine te bespreken om schadelijke nevenwerkingen te vermijden.